Red onze verenigingen van de fiscus
Ons land bruist van en door verenigingen. Ze vormen het sociale hart van onze samenleving en brengen mensen samen, van dorpsfeesten en buurtcentra tot sportclubs en culturele evenementen. Maar die waardevolle initiatieven staan onder druk. Een achterhaalde fiscale aanpak dreigt het leven uit ons verenigingsweefsel te knijpen.
De afgelopen jaren heeft de fiscus zijn vizier steeds strenger gericht op bepaalde VZW’s. Waar deze organisaties vooral onder de rechtspersonenbelasting vallen, probeert men hen nu meer en meer te onderwerpen aan de vennootschapsbelasting. Dit gebeurt via selectieve controles, waarbij men tot drie jaar terug in de boeken graaft. Het begon bij professioneel georganiseerde voetbalcubs en heeft zich nu uitgebreid tot (ook kleinere) festivals en cafetaria’s in ontmoetingscentra. Vaak VZW’s die enkel en alleen draaien dankzij vrijwilligers.
Voor veel van deze VZW’s kan dit desastreuze gevolgen hebben. Zo kondigde recentelijk al drie kleinschalige, maar zeer geliefde, festivals aan dat ze dit jaar de boeken zullen sluiten. De vrees is dat deze trend bij de fiscus zich verderzet en ook VZW’s uit andere sectoren in het vizier komen.
Het kalf zit gebonden bij verouderde regels die dateren uit fiscale bepalingen uit de jaren ‘60 en ‘70. Het gaat meer bepaald over het onderscheid tussen rechtspersonenbelasting en vennootschapsbelasting. Onder de rechtspersonenbelasting wordt slechts een deel van de inkomsten belast, zoals bv. inkomsten uit verhuur van roerende goederen. Vennootschapsbelasting daarentegen belast de volledige winst. De fiscus interpreteert deze regels vandaag op een manier die zelfs niet-commerciële VZW’s treft. Het argument? Ze zouden "te professioneel" werken. Maar wat betekent dat anno 2025? Een festival met een website en online ticketverkoop? Dat is toch allang de standaard in onze digitale wereld? Bovendien negeert de aanpak van de fiscus een essentieel kenmerk van VZW’s: de onmisbare inzet van vrijwilligers. Hun belangeloze werk maakt de goede werking en het voortbestaan van die organisaties mogelijk. Het is geen winstmachine, maar een kloppend hart voor de samenleving. Deze mensen behandelen alsof ze commerciële ondernemers zijn, getuigt van een schrijnend gebrek aan erkenning.
De oplossing? We moeten onze fiscale regels dringend moderniseren en evolueren naar een systeem dat duidelijk, eenvoudig en rechtvaardig is, en dat ons "verenigingserfgoed" respecteert. Op korte termijn moet de fiscus regels interpreteren naar de geest en realiteit van vandaag, rekening houdend met de inzet van vrijwilligers. Op langere termijn is een volledige hervorming nodig, vergelijkbaar met wat minister Van Peteghem voorstelt voor de personenbelasting. Laten we inspiratie halen uit onze buurlanden en de BTW-regelgeving. We zouden kunnen gaan naar een combinatie van een kwalitatieve vrijstelling (activiteiten in bv de zorg, cultuur, jeugd, sport…. Zijn vrijgesteld van belasting, zoals ook in BTW wordt gedaan) en een kwantitatieve drempel (bv. 85000 euro: tot dat bedrag is de winst vrijgesteld). Voordeel hiervan is de duidelijkheid en rechtszekerheid.
Dit is geen detaildiscussie over belastingsystemen. Dit is een kwestie van leven of dood voor onze verenigingen en maatschappelijke initiatieven, de ziel van onze samenleving. VZW’s verdienen meer bescherming en respect en dat moet resulteren in transparante en eerlijke beslastingen. Laat ons samenwerken aan een eerlijke toekomst waarin ze kunnen blijven bloeien – ondersteund door een fiscaal beleid dat zekerheid biedt en “futureproof” is.
Lees hier het volledige artikel door Steven Matheï.
